Frotterdam

Project “Frotterdam”.

Sinds 2004 werken wij met tussenpozen aan de bouw van een nieuw project.
Deze nieuwe baan beeld de sfeer uit van de Rotterdamse en Amsterdamse havens in de jaren dertig. Het railplan is gebaseerd op de oude situatie van het vroegere Maasstation te Rotterdam in de jaren dertig. De indeling van dit emplacement was opvallend. Doordat het gehele emplacement op een soort eiland tussen de havens was gesitueerd was er weinig ruimte voor uitbreidingen. Hierdoor ontstond een wirwar aan sporen waarbij veel rangeersporen de hoofdsporen kruisten.
Het station was oorspronkelijk een kopstation waarbij gepland was de spoorlijn op termijn door te trekken maar dit was in de praktijk nooit gebeurd. In verband met het daarbij noodzakelijke kopmaken van treinen (locomotief los, draaien op de draaischijf en weer voor de trein plaatsen aan de andere kant), hebben we besloten dit station toch als doorgaand station uit te voeren. Nu kunnen de treinen op de hoofdbaan automatisch rondrijden via een digitale besturing van het schaduwstation.

In het midden van het emplacement liep de hoofdlijn onder de sporenkap door. Aan de waterkant van de Maas stond een groot houten stationsgebouw. Aan beide zijden van de hoofdlijn waren rangeerterreinen met grote loodsen. Aan de rechterzijde (op tekening) was ook nog een locomotievenloods met draaischijf aanwezig. Het emplacement was via een grote draaibrug verbonden met de spoorlijn. Aan de andere zijde waar we het station door laten lopen is een hefbrug gepland.
Om een extra diepte effect te krijgen proberen we de achtergrond zoveel mogelijk weg werken met gebouwen. Dit betreft o.a. een brouwerij en een rij havenpanden uit Amsterdam en Rotterdam. Tegen deze gebouwen komen diverse handgebouwde havenkranen. De kranen zullen allen automatisch bewegen. Op het spoor voor deze panden pendelt een locomotief met wat wagentjes. Verder komt er bij de panden een groot geklonken stoomvrachtschip uit 1920 van ruim 80cm lang.
Ten opzichte van het oorspronkelijke railplan hebben we wat aanpassingen gedaan. Zo was oorspronkelijk aan de achterzijde van het emplacement een kolentip aanwezig die we voor een mooier zicht, naar de voorzijde hebben gehaald. Ook zullen lang niet alle gebouwen naar het voorbeeld van de originele panden zijn maar zoeken we soms andere bijpassende gebouwen. Het totaal zal dan ook geen kopie van Rotterdam Maas zijn maar een algemeen havenstation in de randstad in de jaren dertig.

Diepte en afwerking
Ook deze baan zullen we uitvoeren met frieslijst. De inkijkhoogte vanaf de baan tot de frieslijst zal ca 35 cm zijn. De zichtzijde van de baan is ongeveer 8,3×2,4 meter waarbij vooral de diepte nogal groot is. Hiermee onderscheid deze baan zicht uiteindelijk ten opzichte van de “normale” modulebanen. Omdat de achtergrond voornamelijk uit gebouwen zal bestaan wordt dit diepte effect nog extra vergroot.
Voor bereikbaarheid zijn diverse gaten uit zicht aanwezig en zijn wat “luiken” gemonteerd.

Railmateriaal:
Na onze eerdere ervaringen met zelfgebouwde wissels etc. hebben we besloten om op dit project Peco code 70 rail te gebruiken. Dit materiaal heeft een lage spoorstaafhoogte en zeer strak sluitende tongen wat bij veel van onze modellen met RP25 wielflenzen van belang is.

Bediening:

De gehele baan zal door middel van 2 PC’s digitaal bestuurd worden. Hierbij zijn de “binnenbaan” en “buitenbaan” gescheiden zodat mocht er een storing in bv de buitenbaan optreden de binnenbaan normaal verder kan draaien. Aan de achterzijde komt een beperkt ( nou ja, 12 sporen met een lengte van een meter of zeven) opstelstation voor automatisch rijdende doorgaande treinen. Deze treinen rijden automatisch op volgorde door het station zonder dat er aan bediend hoeft te worden. Op de baan zijn ook een paar sporen ingesteld als automatisch pendelspoor. Voor het publiek betekend dit dat er altijd treinen rijden, ook als degene die de baan besturen druk aan het praten zijn met bezoekers!
Het rangeerterrein bij het station wordt apart bedient. Om de bediening ervan een stuk te vereenvoudigen worden ook deze rangeerterreinen digitaal uitgevoerd. Dit geeft tevens de mogelijkheid met locomotieven die zelf kunnen ontkoppelen te rijden. Voor de aansturing hiervan willen we met een eenvoudige digitaal startset werken omdat we slechts een beperkt aantal functies nodig hebben. Alle wissels van het rangeerterrein op de baan worden analoog ( met een matrix) bediend.

Constructie van de baan:
Een baan van dit formaat lijkt niet te transporteren. Na veel plannen en zelfs 3d tekeningen maken om alles te controleren hebben we een systeem uitgewerkt waarbij vier transportkarren meteen het onderstel vormen. Hierdoor hoeven we nagenoeg geen los materiaal mee te slepen.
De bakken zelf bestaan uit 18mm dik underlayment met daarin een laag van 5cm dik PUR schuim platen. Deze worden wat extra ondersteund voor sterkte en zijn zeer makkelijk te bewerken. Op de plaats waar rails of weg komt lijmen we een laag triplex. Door deze constructie blijven de bakken die zeer licht wat bij een baan met deze afmetingen nogal belangrijk is. Voor je het weet heb je anders een vrachtwagen rijbewijs nodig…
De baan is in zowel de lengte als breedte richting in meerdere bakken verdeeld waarvan de maximale afmeting per bak 80x150cm is. De vier karren met bakken passen naast elkaar in een busje van ca 2x3m.
Zoals gezegd vormen de karren ook het onderstel. Daarvoor worden de karren bij elkaar opgesteld en onderling gekoppeld door tussenliggers van deze karren die uitneembaar zijn. Een deel van deze liggers vormt eveneens de schoren waarmee aan de karren aangebrachte U beugels omhoog worden gezet. De bovenste delen van de karren worden eruit gehaald bij het neerzetten van de baan (zie de rode pijl op de foto van een beladen kar). Wat dan ontstaat is een groot vlak frame waarop alle bakken worden geplaatst en gekoppeld. Er is slechts 1 maatvast beginpunt bij het koppelen van de baan zodat eventuele afwijking in de opstelling van de karren geen probleem is.voor de bovenbouw.

Tijdperk:
E.e.a. wordt gesitueerd in twee periodes van 1920 a 1930 en 1950 zonder bovenleiding. Dit houd automatisch enkel stoom en dieseltractie in. Veel van de (enkel Nederlandse) modellen op deze baan zullen handgebouwde modellen van diverse kleinseriefabrikanten zijn in combinatie met geheel handgebouwde en omgebouwde modellen.

Tijdsduur:
We zijn op dit moment allang klaar met het frame van de baan en de bouw van de bakken. Inmiddels vordert de aanleg van de scenery en bebouwing gestaag. De sporen zijn ook allemaal aangelegd en getest, de elektra is aangebracht en de eerste proefritten hebben plaatsgevonden. Nu wordt er hard gewerkt om het digitale besturings systeem werkend te krijgen, er waren nogal wat hardware componenten defect die eerst hersteld moesten worden. Het zal zeker nog 2 jaar duren voordat dit alles klaar is en de hele baan klaar zal zijn voor beurzen.

De naam:
Op dit moment hebben we nog niet definitief voor een naam gekozen. Frotterdam slaat natuurlijk op Rotterdam in combinatie met frotten. Ook wij zijn hobbyisten en soms ontkom je er niet aan…

Beurzen:
Eén van de leukste dingen aan de bouw van een modelbaan is deze laten zien op modelspoorbeurzen. De ervaringen met onze vorige baan zijn dusdanig goed geweest dat het voor ons voorop staat dat een baan mobiel moet zijn en naar beurzen kan. Ook met dit project willen we graag op “tournee”. Op dit moment staan nog geen beurzen gepland voor dit project. De baan is nog niet gereed en we kunnen niet exact zeggen wanneer dit wel het geval zal zijn. Mochten organisatoren van beurzen vooraf interesse hebben dan kunt u contact met ons opnemen.

Toelichting bij de 3D tekening:
Van links naar rechts zijn te zien;
– Stationsgebouw met perronoverkapping
– 2 goederenloodsen tegenover elkaar waar de treinen doorheen rijden
– Op de achtergrond: een bierbrouwerij
– Rechts een draaischijf met erboven een locomotievenloods
– Draaibrug over het water, op de achtergrond een rij havenpanden met een groot zeeschip ervoor.

Paar foto’s van situatie voortgang 2017.